علی سرزعیم
منبع: رستاک
در عرصه سیاست در کشورهای مختلف مکرر دیده می‌شود که گاه فردی که خودی و از لایه‌های قدرت به شمار می‌رفت کنار زده می‌شود. این تغییر و تحولات در عرصه سیاست برای عموم مردم عجیب و حیرت‌انگیز است و این حیرت که ناشی از عدم شناخت مکانیزم‌های حاکم بر کسب و نگهداری قدرت است، خود را به شکل تعابیری چون «بی پدر و مادر بودن سیاست» یا «بی سروپا بودن اوضاع فلک» به تعبیر حافظ ظاهر می‌سازد. آیا می‌توان تحلیلی اقتصادی از این پدیده ارائه کرد؟
به عنوان نمونه در دوران شوروی سابق، پلیتبورو مهم‌ترین نهاد تصمیم‌گیری حزب کمونیست بود که در مورد همه چیزهای مهم تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کرد. در فاصله سال‌های 1919 تا 1952، این شورا دارای 40 عضو بود، اما پس از 1952 تنها 12 نفر از اعضای آن زنده باقی ماندند. از مجموع 28 نفر (از 40 نفر عضو پلیتبورو)، 17 نفر اعدام شدند، 2 نفر خودکشی کردند، یک نفر پس از دستگیری بلافاصله در زندان درگذشت و یک نفر نیز ترور شد. برای بسیاری عجیب بود که چگونه کسانی که روزگاری یار همدیگر در کسب قدرت بودند، چنین دست به قلع و قمع یکدیگر می‌زنند. اخیرا عجم اوغلو، اگوروف و سنین (2008) طی مقاله‌ای [1] مکانیزم حاکم بر شکل‌گیری ائتلاف‌ها و تحول ائتلاف‌ها و کنار زدن مؤتلفین سابق را شناسایی و مدل‌سازی کرده‌اند. در اینجا بدون وارد شدن به مدل‌سازی تئوریک آن، پیام آن را همراه با مثال ساده و گویایش روایت می‌کنم...
ادامه مطلب ...درس ششم
معنی اقتصادی قیمت چیست؟
والتر ویلیامز
مترجم: ندا ناجی
در آخرین بحث خودمان به معرفی قانون تقاضا پرداختیم، قانونی که می‌گوید با فرض ثابت بودن سایر شرایط، هرچه قیمت کالایی پایین‌تر باشد مردم از آن بیشتر خواهند خرید؛ و هرچه بالاتر باشد مقدار خرید آن کمتر خواهد بود، اما جزئیاتی وجود دارد که باید به آن اضافه کنیم. یکی از نکات بسیار با اهمیت این است که این قیمت‌های نسبی هستند که انتخاب‌ها را شکل می‌دهند نه قیمت‌های مطلق.
قیمت نسبی یعنی قیمت یک کالا در مقایسه با قیمت‌های دیگر. یک مثالش اینطور است (در واقع این یکی از کلک‌هایی است که من اغلب به دانشجویان سال اول می‌زنم). به او می‌گویم: «فرض کنید که شرکتی که در آن کار می‌کنی به تو می‌گفت اگر حاضر باشی به شعبه‌ای که در آلاسکا دارد بروی حقوق تو را دو برابر می‌کند. آیا این پیشنهاد را قبول می‌کردی؟» بعضی از دانشجویان بدون فکر می‌گویند بله. آن وقت می‌پرسم: «اگر به محض اینکه آنجا رسیدی می‌فهمیدی که در این منطقه کرایه‌ها دو برابر است و قیمت غذا و سوخت و سایر موارد این چنینی هم سه برابر گران‌تر است چطور؟» نتیجه نهایی این است که با وجودی که حقوق شما افزایش یافته، اما این افزایش در مقایسه با سایر قیمت‌ها در واقع به معنای کاهش بوده است.
یک مثال کمی پیچیده‌تر درباره اینکه چطور قیمت‌های نسبی و نه قیمت‌های مطلق، بر رفتار افراد اثر می‌گذارند این است که ...